کم خونی یعنی کاهش تعداد گلبولهای قرمز خون و علل متفاوتی دارد، ولی مهمترین آنها کمبود آهن در بدن است.اگر کم خونی خفیفی داشته باشید، ممکن است علامتی دیده نشود و حتی اگر دیده شود، ممکن است متوجه کم خونی خود نشوید، یا آن را با بیماری دیگری اشتباه بگیرید.
تصحیح عادات غذائی غلط ( مثل مصرف مواد غیر خوراکی مانند خاک ، یخ )
مشاوره با پزشک و متخصص تغذیه جهت پیش گیری به موقع و یا بهبود کم خونی
استفاده از نان هایی که از خمیر ورآمده تهیه شده اند
استفاده از خشکبار مثل توت خشک ، برگه آلو، انجیر خشک و کشمش که منابع خونی از آهن هستند.
استفاده ازغلات و حبوبات جوانه زده .
شست وشو و ضد عفونی کردن سبزی هایی که استفاده می کنید.
شستن کامل دست ها با آب و صابون ، قبل از تهیه مصرف غذا و پس ازهر باراجابت مزاج .
مصرف روزانه یک قرص آهن از پایان ماه چهارم بارداری تا سه ماه پس از زایمان در زنان باردار.
مصرف قطره آهن هم زمان با شروع تغذیه تکمیلی تا پایان 2 سالگی در کودکان .
همچنین بخوانید:
درمان کم خونی در زمان بارداری
کم خونی ودرمان آن/علائم کم خونی
بهترین و سریع ترین راه درمان کم خونی در کودکان
10 غذای مناسب جهت درمان کم خونی
علائم کم خونی : چگونه بفهمیم کم خونی داریم؟
مشاهده
علائم رایج کم خونی که بدون آزمایش خون خبر از آنمی می دهند
1. خستگی:
خستگی معمولا اولین علامت کم خونی است اما منظور خستگی ناشی از فشار نیست این یک نوع خستگی دیگر است که مردم از خستگی استخوان شکایت دارند." بنابراین اگر شما بیشتر زمان روز خسته هستید، و بر کیفیت زندگی تاثیر می گذارد، به پزشک خود مراجعه کنید.
8. فراموشی:
اگر شما در تمرکز و یادآوری چیزها دچار مشکل هستید ، ممکن است علتش فقط سن نباشد، بلکه کمبود آهن است.
9. گرایش عجیب و غریب:
برخی از افراد مبتلا به کم خونی تمایل و عادت به جویدن یخ دارند ، روشن نیست که چرا، اما یک مطالعه در مجله پزشکی Hypotheses نشان می دهد که آن را می تواند به عنوان یک محرک ذهنی دانست، مثل عملکرد قهوه. بعضی از مردم حتی ممکن است برای کاغذ و خاک نیز گرایش داشته باشند.
10. سردرد:
سردرد و میگرن شایع است، اما اگر متوجه شدید که سردرد دارید و با هر روشی آرام نمیشود، به پزشک خود مراجعه کنید.
11. سندرم بی حسی پا:
تخمین زده شده است که تا 10 درصد از مردم در ایالات متحده، سندرم پای بی قرار دارند، اختلال عصبی که می تواند احساسات ناخوشایند در پاها و سایر قسمت های بدن ایجاد کند. اگرچه این ارتباط به خوبی درک نمی شود، حدود 15 درصد از افراد مبتلا به کمبود آهن نیز دچار این اختلال هستند.
12. ریزش مو:
80 میلیون مرد و زن ریزش موی سر و یا آنچه که به عنوان طاسی الگوی مردانه شناخته می شود را تجربه میکنند ؛ اگر موهایتان را در برس خود مشاهده کنید یا موهایتان نازک تر شده باشد ممکن است به دلیل کم خونی باشد. همچنین می توانید یک کمبود ویتامین یا یک وضعیت هورمونی مانند کم کاری تیروئید داشته باشید، بنابراین با پزشک خود مشورت کنید.
2. رنگ پریدگی کف دست و چهره :
یکی از بهترین روشهای تشخیص اینکه آیا شما کم خون هستید، این است که به غشای مخاطی چشم خود نگاه کنید.این ناحیه عروقی است، بنابراین اگر رنگ پریده باشد، نشانه ان است که به اندازه کافی گلبول قرمز به سایر نقاط بدن نرسیده است. چهره شما، کف دست های شما و زیر ناخن شما نیز ممکن است رنگ پریده باشد.
3. تنگی نفس:
اگر احساس می کنید که نمی توانید تنفس خود را، به خصوص در حین ورزش، در حالی که از پله ها بالا می روید یا زمانی که چیزی را بلند می کنید احساس کنید، نشانه ان است که بدن به اکسیژن نیاز دارد ؛ احساس ضعف و سرگیجه نیز وجود دارد.
4. تپش قلب :
وقتی در حال پرواز هستید، احساس خستگی می کنید یا وقتی دراز میکشید صدایی در گوش خود می شنوید، می تواند به این معنی باشد که قلب شما در حال فعالیت بیش از حد است.قلب سریعتر پمپاژ میکنید تا سعی کنید اکسیژن بیشتری دریافت کنید ، هنگامی که دچار کم خونی هستید ضربان قلب نامنظم میشود.
5. بی حسی:
از آنجا که بدن شما خون را از اندام بیرون می کشد تا مکان هایی را که لازم است تغذیه کند، ممکن است احساس بی حالی یا احساس سوزش در دست ها و پاها داشته باشید یا ممکن است احساس سردی داشته باشید.
6.اضطراب:
تپش قلب می تواند موجب اضطراب شود، اما اگر اضطراب برای شما جدید باشد، تشدید می شود یا به نظر نمی رسد دلیل دیگری برای آن وجود داشته باشد، این می تواند نشانه ای از آنمی باشد.
7. دوره های سنگین و خونریزی نامنظم:
شایع ترین علت کم خونی فقر آهن در زنان فیبروئید رحمی، به ویژه در داخل حفره رحم است که می تواند خونریزی سنگین، نامنظم و دردناکی ایجاد کند، پولیپ ها در داخل رحم می توانند دوره های سنگین و دردناکی ایجاد کنند.
13. خطرات بارداری:
اگرچه کم خونی در دوران بارداری شایع است و بدون درمان، زنان دارای خطر ابتلا به زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد هستند. دلیل اصلی کبود آهن در زنان باردار به خاطر افزایش طبیعی آب بدن است و علاوه بر این، آهن برای جفت و نوزاد مورد نیاز است. اگر کمبود آهن قبل از بارداری دارید یا دارای جفت چندتایی هستند، خطر شما حتی بالاتر است.
عوامل افزایش دهنده جذب آهن و منابع غذایی آنها
اسید سیتریک و اسید اسکوربیک (ویتامین C) که درآلو، خربزه، ریواس، انبه، گلابی، طالبی، گل کلم، سبزی ها ، آب پرتقال، لیمو شیرین ، لیمو ترش، سیب و آناناس وجود دارند، می توانند عوامل افزایش دهنده جذب آهن در بدن باشند-.
اسید مالیک و اسید تارتاریک که در هویج ، سیب زمینی، چغندر، کدو تنبل ، گوجه فرنگی، کلم پیچ و شلغم موجود است ، سبب افزایش جذب آهن می شود.
محصولات تخمیری مثل سس سویا نیز در این دسته از عوامل گنجانده می شوند.
توصیه های زیر را به کار بندید :
استفاده از غذاهایی که غنی از آهن می باشند.
استفاده از منابع غذایی حاوی انواع ویتامین در هر وعده غذایی ، جهت جذب بهتر آهن ( مثل پرتقال، گریپ فروت، کوجه فرنگی، کلم، توت فرنگی، فلفل سبزو لیمو ترش)
اندن گوشت قرمز، ماهی یا مرغ در برنامه غذایی .
پرهیز از مصرف چای و قهوه همراه یا بلافاصله بعد از غذا
برطرف کردن مشکلات گوارشی و یبوست
14. مدفوع سیاه:
مدفوع تیره،خون در مدفوع می تواند نشان کم خونی باشد. با این حال می تواند یک بیماری GI مانند بیماری کرون یا سرطان روده بزرگ باشد، بنابراین مهم است که بلافاصله به پزشک مراجعه کنید ، ناراحتی شکمی یا تغییر عادت های روده شما نیز نشانه های مهمی هستند.
علائم کم خونی
درمان کم خونی ناشی از فقر آهن
برای درمان کم خونی چند روش وجود دارد که بهترین و کم خطرترین آنها استفاده می شود؛ بهترین و کم خطرترین راه استفاده از مکمل های خوراکی است . درمان با نمک های ساده آهن ، چون سولفات فرو خوراکی ، کاملاً موثر بوده و به شکل قرص ، کپسول یا مایع است که مصرف آن ها باید تا چند ماه ادامه یابد .
چنانچه این قرص ها با معده خالی مصرف شوند ، جذب آنها بهتر و بیشتر صورت می گیرد ولی در این حالت سبب تحریک معده و بروز مشکلات گوارشی خواهند شد .
عوارض گوارشی ، ناشی از مصرف آهن نظیر تهوع ، دل پیچه ، سوزش قلب ، اسهال یا یبوست را می توان به حداقل رساند ؛ به شرطی که آهن را به میزان کم مصرف کرده و به تدریج به میزان آن افزود تا به حد مورد نیاز بدن برسد. بهتر است قرص آهن ، آخر شب قبل از خواب استفاده شود تا عوارض ناشی از آن کاهش یابد.
ویتامین C جذب آهن را افزایش می دهد . به همین دلیل معمولاً مصرف ویتامین C به همراه آهن پیشنهاد می گردد . البته علاوه بر درمان دارویی باید به میزان آهن قابل جذب در غذا نیز توجه کرد.
جذب آهن غذا ، اغلب تحت تأثیر شکل آهن موجود در آن می باشد. آهن موجود در پروتئین های حیوانی مانند گوشت گاو، ماهی و پرندگان ( آهن هِم) بیشتر جذب می شود در حالیکه جذب آهن پروتئین های گیاهی مانند سبزی ها و میوه ها ( آهن غیر هم) کم تر می باشد.
باید توجه داشت که ویتامین C جذب آهن سبزی ها و میوه ها (آهن غیرهم) را بیشتر می کند. مصرف چای همراه یا بلافاصله بعد ازغذا نیز می تواند جذب آهن را تا 50 درصد کاهش دهد.
منابع غذایی آهن دار
منابع غذای آهن دار عبارتند از جگر، قلوه ، گوشت قرمز، ماهی، زرده تخم مرغ ، سبزی های دارای برگ سبز تیره مانند جعفری ، اسفناج و حبوبات ؛ مثل عدس و لوبیا، هم چنین میوه های خشک (برگه ها) به خصوص برگه زرد آلو و دانه های روغنی. مصرف این مواد غذایی درمان کم خونی را می تواند در پی داشته باشد.
روانشناسی رنگی: تاثیر رنگ بر برندسازی کسب و کار